Docenianie, pochwała, pozytywna informacja zwrotna – każdy chciałby doświadczać tego w pracy jak najczęściej. Czasami wystarczy dobre słowo, aby na nowo uwierzyć w sens swojej pracy, a pochwała potrafi uskrzydlać. Jednocześnie chcemy wiedzieć, co nam nie idzie tak, jak powinno, i co możemy zrobić lepiej. Dlatego obok doceniania ważna jest możliwość otrzymania informacji zwrotnej, z której w sposób konstruktywny dowiemy się o słabych stronach naszych działań.
Kiedy dobrze wykonujemy swoją pracę, najczęściej nikt o tym nie wspomina, bo w końcu po to jesteśmy zatrudnieni. Ale wystarczy, że popełniamy błąd, a od razu wszyscy go zauważają, grożą konsekwencjami, obcinają premię albo przynajmniej powiedzą parę słów do słuchu, żeby łatwiej było zapamiętać, jak bardzo to było złe. Brzmi znajomo? Tak wyglądają realia w twoim miejscu pracy? A gdyby zacząć się doceniać nawzajem? Warto! Spróbuj, a zobaczysz, jak twoje miejsce pracy zmieni się na korzyść.
Chcemy być doceniani
Tak jak dzieci chcą być chwalone za swoje rysunki czy ulepione z plasteliny ludziki, tak dorośli chcą być doceniani za swoją pracę. Twierdzi tak aż 98% uczestników badania przeprowadzonego w 2018 roku przez Preeshare we współpracy z AmRest, Allegro, HRM Institute i EB Institute[1].
Tymczasem tylko 53% uczestników badania czuje, że są doceniani. Można powiedzieć, że to całkiem niezły wynik, ale czy rzeczywiście tak jest? Skoro niemal połowa pracowników czuje się niedoceniana, warto postawić sobie pytanie: jak wykonują swoją pracę? Czy identyfikują się ze swoim pracodawcą? I czy chcieliby taką pracę polecić innym?
Docenianie nie boli
Pracodawcy często uważają, że skoro płacą za pracę wykonaną w ramach obowiązków służbowych, to nie muszą dodatkowo wyrażać uznania. Wielu też zwyczajnie boi się doceniać pracowników, bo uważa, że nabiorą oni zbytniej pewności siebie i zaczną rozglądać się za nową pracą albo będą żądać podwyżek, lub też przestaną się starać.
Tymczasem jest dokładnie odwrotnie. Pracownicy, którzy czują się doceniani, chętniej identyfikują się z pracodawcą, są bardziej lojalni i mocniej się starają, a w firmach, w których panuje kultura doceniania, rotacja pracowników jest znacznie mniejsza.
Z raportu „Polska Mapa Motywacji 2.0”[2] wynika, że na pierwszym miejscu wśród motywatorów do pracy znajduje się „docenianie mojej pracy i osiągnięć”. Również uczestnicy badania Fun at Work 2018[3], przeprowadzonego przez HRM Institute na zlecenie AmRest, uznali, że docenianie to drugi najbardziej istotny atrybut pracodawcy (aż 94% wskazań).
Nie zwlekaj z pochwałą
W wielu firmach funkcjonuje system rocznych lub półrocznych rozmów okresowych – i to właśnie wtedy najczęściej można usłyszeć od przełożonego dobre słowo na temat swojej pracy. Tylko czy to działa? Nie! Jak wynika z raportu „Indeks Doceniania”, tylko 16% pracowników chwalonych raz na pół roku czuje się docenionych za swoją pracę.
Warto to robić regularnie, najlepiej od razu – wtedy pochwały mają najsilniejsze działanie, dodają energii i motywacji do dalszej pracy. 76% pracowników, którzy są̨ częściej chwaleni za swoje działania, deklaruje, że czują̨ się̨ szczęśliwi w miejscu pracy i mają więcej energii do działania. Dobrze jest przy nadarzającej się okazji powtórzyć taką pochwałę na forum, co będzie miało również pozytywny wpływ na cały zespół, który zobaczy, że pracodawca zauważa i docenia starania.
Kultura doceniania
Warto wdrożyć w firmie kulturę doceniania i stworzyć miejsce pracy, w którym ludzie będą potrafili wyrażać uznanie. Ważne jest, żeby pochwały nie szły tylko od przełożonych, ale żeby również współpracownicy potrafili się nawzajem doceniać. Każdy pracownik, niezależnie od zajmowanego stanowiska i rodzaju wykonywanej pracy, potrzebuje, żeby jego wysiłki zostały zauważone. 
W Polsce oficjalne systemy doceniania ma tylko 39% firm (wg Indeksu Doceniania), podczas gdy w USA aż 80% firm ma wdrożone programy związane z docenianiem pracowników[4].
Jedną z takich firm jest AmRest, w której docenianie pracowników jest częścią kultury organizacyjnej. Jak mówi Katarzyna Zadrożna z AmRest: Lubimy sobie dziękować, gratulować i okazywać uznanie. Cieszymy się z naszych sukcesów, przełomowych pomysłów, osiągniętych celów. Dziękujemy sobie za udzielone wsparcie, za dobrze wykonaną pracę. Wykorzystujemy każdą okazję, aby powiedzieć: dziękuję i gratuluję. W AmRest działa kilkadziesiąt programów doceniania pracowników, zarówno o zasięgu lokalnym, jak i globalnym.
Uznanie jest kluczowym elementem kultury w firmie Southwest Airlines, która regularnie znajduje się na czołowych miejscach list najlepszych pracodawców w Ameryce. Jednym ze sposobów, w jaki firma docenia pracowników, jest celebrowanie specjalnych wydarzeń z ich życia (zawarcie małżeństwa, ukończenie nauki przez dzieci) poprzez małe, ale bardzo przyjemne gesty, takie jak kwiaty, kartki okolicznościowe itp. Nie trzeba wiele, by pracownicy wiedzieli, że pracodawca o nich pamięta.
Kłopotliwy feedback
A co w sytuacji, kiedy czujemy, że nasz współpracownik albo pracownik nie stara się tak, jak powinien, albo mimo że się stara, to coś idzie nie tak? Warto przekazać mu informację zwrotną, żeby wiedział, co jest nie w porządku i jak to poprawić. Konstruktywny feedback jest podstawą rozwoju osobistego i zawodowego – trudno się zmieniać na lepsze, jeśli nie wiemy, że coś działa nie tak.
Aż 82% pracowników docenia otrzymywanie informacji zwrotnych, a 65% chce otrzymywać ich więcej[5]. Szczególnie ważne jest to dla pracowników z pokolenia millenialsów, którzy oczekują regularnej informacji zwrotnej na temat swojej pracy. Ta potrzeba jest uzasadniona ich dorastaniem w kulturze, w której stale mają potwierdzenie innych, czy to, co robią, jest ok. Sami również oceniają wszystko wokół (nocleg w hotelu, obsługę w restauracji itp.) i są do tego zachęcani. Nic więc dziwnego, że oczekują podobnej interakcji w pracy. Warto zauważyć tę potrzebę i na nią odpowiedzieć.
Feedback is a Gift
Przekazywanie informacji zwrotnej często sprawia nam problem. Stajemy się zbyt krytyczni lub przekazujemy jakieś niejasne ogólniki, nie chcąc kogoś urazić, albo też nie chce nam się mówić o problemach, „bo to i tak nic nie da”.
Zauważyła to u siebie firma Luxoft, która w 2016 r. wdrożyła kompleksowy program kultury przekazywania konstruktywnej informacji zwrotnej pod nazwą Feedback Culture. Program był skierowany do pracowników wszystkich szczebli, a jego celem była nauka udzielania konstruktywnej informacji zwrotnej i przekonanie pracowników, że taka informacja może być prezentem. Efektem programu był wzrost świadomości znaczenia kultury feedbacku, a także opracowanie narzędzi do jego udzielania.
Jeśli chcemy pracować w miejscu, w którym czujemy się dobrze i wiemy, że jesteśmy doceniani, sami pamiętajmy o tym, żeby doceniać swoich współpracowników, choćby za drobne, codzienne sprawy. Docenianie może zdziałać cuda! Nie zapominajmy również o tym, że warto przekazywać informacje zwrotne – zarówno te dobre, jak i te złe. Ważne, żeby robić to w sposób konstruktywny.
A jak wygląda docenianie w Twojej pracy? Trwa druga edycja badania “Indeks Doceniania”. Podziel się opinią!
Autor: Julia Bojanowska
Artykuł ukazał się w EB Book 2019 (dodatku do lutowego numeru Forbes)
[1] Raport „Indeks doceniania” z wynikami badania dostępny jest na stronie www.indeksdoceniania.pl.
[2] Opublikowany przez Training Partners w 2016 r.
[3] Raport Fun at Work 2018 jest do pobrania ze strony www.funatwork.pl.
[4] Za: The 2018 SHRM/Globoforce Employee Recognition Report.
[5] Dane firmy Office Vibe, www.officevibe.com.